Orzeł dla Jana A.P. Kaczmarka

Polska Akademia Filmowa uhonorowała Jana A.P. Kaczmarka nagrodą Orła za Osiągnięcia Życia. Laureat, Honorowy Obywatel Konina, jest jednym z najbardziej cenionych twórców muzyki filmowej na świecie, laureatem Oscara, autorem muzyki do niemal 70 filmów fabularnych i dokumentalnych.

Polska Akademia Filmowa swoją decyzję ogłosiła 1 marca; to pierwszy z tegorocznych laureatów Orłów – Polskich Nagród Filmowych. Dariusz Jabłoński, prezydent Polskiej Akademii Filmowej, ogłaszając decyzją mówił: – Wspaniały kompozytor światowego formatu, który zaczynał od muzyki do polskich filmów i po osiągnięciu światowego sukcesu, między innymi w postaci Oscara za muzykę do filmu „Marzyciel”, wrócił do Polski i filmu polskiego komponując wiele wybitnych kompozycji, jak choćby ostatnio do filmu „Śmierć Zygielbojma”. To dowód nie tylko mądrości, ale i serca Polskiej Akademii Filmowej, która wyraża uznanie dla wielkiego twórcy i przesyła gorące życzenia mnóstwa zdrowia i powrotu do pulpitu dyrygenckiego wspaniałego człowieka. Niech nasz Marzyciel, Jan A.P. Kaczmarek wraca do nas jak najszybciej, nowe filmy czekają na Niego! (https://www.filmweb.pl/news )

Jan Andrzej Paweł Kaczmarek urodził się w Koninie (29 kwietnia 1953) i tu ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki. Z tego okresu pochodzi hymn szkoły, który napisał wspólnie z Januszem Rybickim. W Poznaniu studiował prawo, chciał pracować w dyplomacji, ale związał się z awangardowym Teatrem Laboratorium Jerzego Grotowskiego i to zadecydowało o wyborze życiowej drogi. W roku 1977 rozpoczął pracę dla Teatru Ósmego Dnia i stworzył kameralną Orkiestrę Ósmego Dnia. Sukcesy tej grupy podczas tournée po USA doprowadziły do nagrania dla chicagowskiej, niezależnej wytwórni Flying Fish Records w 1982 roku pierwszej płyty pt. „Music for the End”. Później nagrywał płyty m. in. dla Sony Classical, Decca oraz Varese Sarabande.

W 1989 roku zamieszkał na stałe w Los Angeles. Światową popularność przyniosły mu kompozycje muzyki do filmów: „Aimee i Jaguar” (1999) Maxa Farberbocka, „Stracone dusze” (2000) Janusza Kamińskiego i „Niewierna” (2002) Adriana Lyne’a. Oscara otrzymał za muzykę do filmu „Marzyciel” (2004) Marca Forstera. Rok później, 16 marca 2005 roku, Rada Miasta Konina przyznała mu tytuł Honorowego Obywatela Miasta.

Jan A.P. Kaczmarek jest również autorem muzyki do filmów Agnieszki Holland „Całkowite zaćmienie” (1995), „Plac Waszyngtona” (1997) oraz „Trzeci cud” (1999). Nominacje do Orła za Najlepszą Muzykę otrzymał za filmy: „Quo Vadis” (2001) Jerzego Kawalerowicza, „Magnezja” (2020) Macieja Bochniaka oraz „Śmierć Zygielbojma” (2021) Ryszarda Brylskiego.

W swoim dorobku muzycznym ma kompozycje symfoniczne oraz muzykę do spektakli teatralnych, m.in. do „Dziadów” i „Nie-Boskiej komedii”. Wyreżyserował trzy spektakle multimedialne: „Czekając na kometę Halleya”, „Symfonia Solo” oraz „Tower of Babel”. Dla uczczenia 25. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych, w roku 2005 skomponował „Kantatę dla wolności”. Rok później stworzył Oratorium 1956, którego prawykonanie odbyło w dniu 50. rocznicy Powstania Poznańskiego Czerwca.

Jest członkiem Amerykańskiej Akademii Filmowej, Europejskiej Akademii Filmowej i Polskiej Akademii Filmowej. Nominowany do Złotych Globów i nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej – BAFTA.

W roku 2004 roku, na wzór Sundance Institute, założył w Poznaniu Instytut Rozbitek, wspierający młodych artystów działających w obszarze muzyki, teatru i filmu. Na potrzeby Rozbitka i Transatlantyk Festival, którego też jest twórcą i dyrektorem, kupił i wyremontował neogotycki dziewiętnastowieczny zespół pałacowo-parkowy Chateau Oasis. Niestety, urzekający neogotycki pałac w Rozbitku, który miał być międzynarodowym ośrodkiem spotkań oraz pracy twórczej artystów i w którym jeszcze kilka lat temu odbywało się wiele wydarzeń artystycznych, m.in. spektakli teatralnych i koncertów w ramach festiwalu Transatlantyk, został wystawiony na sprzedaż.

Polska Akademia Filmowa przyznaje Nagrodę za Osiągnięcia Życia od pierwszej edycji Orłów, czyli od 1999 roku. Dotychczasowymi zwycięzcami w tej kategorii byli: Wojciech Jerzy Has (1999), Andrzej Wajda (2000), Stanisław Różewicz (2001), Tadeusz Konwicki (2002), Roman Polański (2003), Kazimierz Kutz (2004), Jerzy Kawalerowicz (2005), Jerzy Hoffman (2006), Witold Sobociński (2007), Janusz Morgenstern (2008), Jerzy Wójcik (2009), Jerzy Stefan Stawiński (2010), Tadeusz Chmielewski (2011), Janusz Majewski (2012), Danuta Szaflarska (2013), Kazimierz Karabasz (2014), Franciszek Pieczka (2015), Janusz Gajos (2016), Sylwester Chęciński (2017), Jerzy Stuhr (2018), Krzysztof Zanussi (2019), Maja Komorowska (2020), Jerzy „Duduś” Matuszkiewicz (2021) oraz Jerzy Skolimowski (2022).

Andrzej Dusza

Zdjęcie: Filmweb