Ślady rodziny Fryderyka Chopina w Malanowie

W grudniu 2019 roku podczas warszawskiej promocji „Rocznika Chopinowskiego” nr 27, w artykule Piotra Mysłakowskiego Błędy, półprawdy i legendy w biografiach Fryderyka Chopina oraz nowe ustalenia źródłowe znalazłem oto taki passus: „Gdy w 1805 roku zmarł w Świętosławicach k. Brdowa Jakub Krzyżanowski, dziadek Chopina a osierocona Justyna znalazła schronienie w Żelazowej Woli, straciliśmy ślad Antoniny i jej starszej córki Marianny. Okazuje się, że Antonina Krzyżanowska z Kołomińskich zmarła w Żdżenicach, w parafii Malanów.”

W nr 28 „Rocznika Chopinowskiego” z 2020 r. w kolejnym artykule Piotra Mysłakowskiego pt. Nowe odkrycia genealogiczne dotyczące dziadków Chopina znajdujemy szczegółowy opis odnalezionych dokumentów a także kopie aktów zgonu Marianny Bielskiej i Antoniny Krzyżanowskiej. To informacje bardzo ciekawe. W 1802 roku Marianna, druga córka Jakuba i Antoniny Krzyżanowskich, wyszła za mąż za Leona Bielskiego, zarządcę dóbr Skarbków w Izbicy Kujawskiej. Wskutek sprzedaży części tych dóbr przez właścicieli, Leon Bielski został bez pracy. Musiał więc znaleźć zajęcie i zapewnić byt rodzinie. Przeprowadził się do Żdżenic koło Malanowa gdzie zapewne zarządzał dobrami miejscowego właściciela, a niewykluczone, że stał się nabywcą ich części. Po śmierci Jakuba Krzyżanowskiego Bielski zabrał wdowę Antoninę z Kołomińskich Krzyżanowską wraz z córką Marianną do Żdżenic. 31 lipca 1811 roku zmarła 32-letnia Marianna, żona Leona Bielskiego a 13 czerwca 1812 roku jego teściowa Antonina. W znalezionych aktach zgonu obu pań Leon Bielski potwierdza ten fakt. Autentyczność dokumentów jest nie do podważenia – akty zgonu sporządził ówczesny proboszcz parafii Malanów ksiądz Ludwik Kraszewski.

Piotr Mysłakowski to, choć z zawodu architekt wnętrz, jest genealogiem i chopinologiem. Był ekspertem UNESCO, jest członkiem (i byłym wiceprezesem) Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Heraldycznego, członkiem Towarzystwa im. F. Chopina i wielu jeszcze innych organizacji, ale przede wszystkim jest autorem wielu książek o rodzie Chopinów, jego historii i miejscach, w których są jakiekolwiek ślady i dokumenty, m.in. Ziemia Dobrzyńska w życiu rodziny Chopinów, Rodzina ojca Chopina. Migracja i awans, Warszawa Chopinów. Od lat wraz z prof. dr Andrzejem Sikorskim prowadzi badania nad rodziną i otoczeniem Chopina, stąd wspólne książki: Rodzina matki Chopina, Mity i rzeczywistość, Chopinowie. Krąg rodzinno-towarzyski, Fryderyk Chopin. Korzenie. Piotr Mysłakowski jest autorem ponad 60 artykułów o tematyce okołochopinowskiej, publikowanych w czasopismach fachowych i popularnych, krajowych i zagranicznych.

Odwiedziłem wójta Malanowa, Ireneusza Augustyniaka i poinformowałem o tym „znalezisku”. Wójt, bardzo ucieszony, porozumiał się z proboszczem w nadziei, że może są jakieś dokumenty potwierdzające fakt pobytu w parafii malanowskiej babci Fryderyka Chopina ze strony matki i jednej z cioć, o których wspominał w listach. Okazało się, że parafialne dokumenty stanu cywilnego zaczynają się od 1850 roku. Zapewne więc te, dotyczące babki Chopina, znalazły się gdzie indziej.

O swoich ustaleniach wójta Malanowa informował również Piotr Mysłakowski, który 7 lutego 2020 roku wraz z Jolantą Kwoczyńską, redaktorką jego książek, odwiedzili wójta. Ja również w tym spotkaniu uczestniczyłem. Wójt Ireneusz Augustyniak mówił: „Bardzo się cieszę, że gmina Malanów może pochwalić się „śladami chopinowskimi”. Proponuję, aby w szkole zorganizować spotkanie z młodzieżą w formie uroczystego apelu. Zapewne przyjdzie sporo rodziców. Być może uda się zaprosić utalentowanego ucznia Państwowej Szkoły Muzycznej z Konina, który zagrałby kilka utworów Chopina a pan Piotr Mysłakowski opowie tę ciekawą historię”. Genealog z Warszawy potwierdził chęć przyjazdu na to wydarzenie.

Po ponad półtora roku od tamtego spotkania z wójtem, czasu wykluczonego przez pandemię, nadchodzi moment, by mieszkańcy Malanowa, powiatu tureckiego i Wschodniej Wielkopolski oficjalnie dowiedzieli się o śladach rodu Chopina w Żdżenicach, w parafii i gminie Malanów. W pięknej Szkole Podstawowej w Malanowie odbędzie się 17 listopada 2022 roku apel młodzieży szkolnej, podczas którego zostanie ogłoszone „znalezisko” Piotra Mysłakowskiego. Jego autor opowie o wieloletnich badaniach, dociekaniach i poszukiwaniach wszelkich śladów rodu Fryderyka Chopina. Po wykładzie, w sali gimnastycznej młodzież, mieszkańcy Malanowa i przedstawiciele władz wysłuchają krótkiego recitalu chopinowskiego utalentowanej Antoniny Waliszewskiej, uczennicy Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. J.I. Paderewskiego w Koninie. Wydarzenie w Malanowie odbędzie się w przeddzień XVIII Ogólnopolskiego Festiwalu Pianistycznego „Chopinowskie Interpretacje Młodych” w Koninie-Żychlinie.

Tak więc w subregionie konińskim mamy jeszcze jedno miejsce, po Żychlinie (na zdjęciu powyżej pomnik Chopina przed pałacem, w którym kompozytor przebywał) i Brdowie, związane z rodziną Fryderyka Chopina. Czyżby można już utworzyć szlak chopinowski we Wschodniej Wielkopolsce?

Ryszard Sławiński – członek Zarządu Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w Warszawie

Zdjęcie – Mirosław Jurgielewicz